Evde doğum, genellikle tercih edilen bir yöntem olmamasına rağmen, son yıllarda bazı kadınların rahatlık sağladığı için tercih etmeye başladığı bir uygulamadır. Ancak uzmanlar hastanede doğum yapmanın daha güvenli olduğunu belirtmektedir. Öncelikle evde doğumda yeni doğan bebeklerde daha fazla ölüm gerçekleşmektedir. Araştırmalar evde doğan bebeklerdeki ölüm oranının, hastanede doğanlardan iki kat fazla olduğunu belirlemiştir.
Bu yüzden evde doğum risk olarak görülmektedir. Ancak bazı durumlarda evde doğum yapılma zorunluluğu olabilir.
Evde doğumun avantajları var mı?
Yine yapılan araştırmalar evde doğmuş bebeklerde erken doğum ya da düşük kilolu doğum oranının daha az olduğunu belirlemiştir. Evde doğmuş bebeklerdeki erken doğum oranı %6, hastanede doğmuş bebeklerde ise %12 oranında erken doğum olduğu tespit edilmiştir. Aynı şekilde evde doğanlarda %4 oranında düşük kilolu bebek, hastanede doğanlarda ise %8 oranında düşük kilolu bebek tespit edilmiştir. Uzmanların görüşüne göre tespitlerin bu şekilde çıkmasının nedeni düşük risk taşıyan gebelerin bu yöntemi tercih etmesidir.
Evde doğumda ebenin rolü nedir?
Evde yapılan doğumların çoğunluğu ebeler tarafından gerçekleştirilmektedir. Bu doğumların risklerinden biri bebeklerde apgar testi sonuçlarının düşük çıkması ve inme riskinin daha yüksek olmasıdır. Apgar testi bebeğin kalp atımlarının, solunumunun, reflekslerinin ölçümüdür.
Evde yapılan doğumlarda tecrübeli ebelerin ve sertifikalı hemşirelerin olması halinde apgar oranları ve inme riski açısından hastanede yapılan doğumlarla arasında fazla bir fark bulunmamıştır. Ancak hastanede yapılan doğumlarda hem annenin doğum sonrası kontrolü hem de bebeğin kontrol altında tutulması ve gerektiğinde hemen müdahale edilmesinin sağladığı kolaylıklar daha üstündür.
Evde doğum kimler için uygun değildir?
Evde doğum yapmak isteyen kadınların yüksek tansiyon, diyabet, kronik hastalıklar gibi sorunlarının olmaması gerekir. Bu hastalıkları bulunan anne adaylarının doğum sırasında istenmeyen tepkileri gerçekleşebilir ve bebeğin yaşamı tehlikeye girebilir. Doğumu evde yapmayı tercih eden kadınlar genellikle 35 yaş üzerinde olanlardır. Yapılan tespitler evde doğum yapan 35 yaş üzeri kadınların %20 oranında olduğunu, hastanede doğum yapanların ise %14 oranında olduğunu belirlemiştir. Gebeliklerin 37. Haftasından önce ya da 41. Haftasından sonra evde doğum yöntemi kullanılmamalıdır.
Hastanede doğum yöntemi evde doğum yöntemine göre güvenli midir?
Günümüzde bazı kadınlar evde doğum yapmayı tercih etseler bile, hastanede doğum yapmak her zaman daha güvenlidir. Hastanede müdahale olanağı daha fazla ve risk oranı düşüktür. Komplikasyon durumunda daha hızlı ve etkili müdahale sağlanabilir, en iyi bakım seviyesi uygulanabilir.
Evde doğum yapılmak zorunda kalınırsa, neler yapılmalıdır?
Doğumların genellikle hastanede yapılması gerekir. Ancak bazı durumlarda kadınlar böyle bir zorunluluk karşısında kalabilir. Bu yüzden yapabilecekleri konusunda önceden bilgi sahibi olmaları gerekir. Bunun için;
- Öncelikle gebe kadının sakin olması gerekir. Evde yalnızsa bir ambulans çağırmalıdır ve telefonu ulaşabileceği bir yerde tutmalıdır.
- Solunum egzersizleri uygulanmalıdır.
- Yalnız olan kadınlar mümkünse bir komşusundan yardım istemelidir.
- Kadının ellerini ve vajinal bölgesini yıkaması gerekir.
- Yere temiz bir çarşaf sererek, yere uzanılmalıdır.
- Yardım gelinceye kadar bebeğin doğmaya başlaması halinde, ıkınmaya devam etmeniz ve bebeği elinizle tutmanız gerekir. Yanınızda birisi varsa, bunu o yapabilir.
- Ayakların yere değecek şekilde dizlerden bükülmesi ve bacakların kaldırılması gerekir. Omuzların ve başın altına yastık konulması iyi olur.
- Doğumun olacağı alanın temiz olması gerekir.
- Bebeğin başının görünmesinden sonra derin nefes alarak ıkınılmalıdır. Ikınmayla birlikte bebek yavaş yavaş gelecektir. Bu arada göbek kordonunun bebeğin başına dolanmamasına dikkat edin. Bu durumda bebek boğulabilir. Göbek kordonu başın çevresindeyse yavaşça başından alın.
- Bebeğin başı tam olarak çıkınca ağzındaki ve burundaki amniyon sıvısını ve sümüksü sıvıyı elinizle temizleyin. Annenin omuzların çıkması için yine ıkınması gerekir. Kolları göründüğünde bebeğin başının hafifçe kaldırılması ve arkadaki omuzun çıkmasını sağlayın. Omuzların çıkışıyla bebeğin kalan kısmı çabuk çıkacaktır. Bunları yanınızda olan kişi rahatlıkla yapabilir.
- Bebek çıktıktan sonra temiz bir beze sarılmalıdır. Bebeği annesinin üzerine koyun. Göbek kordonu uzunsa göğsüne koyabilirsiniz.
- Bu arada içeride olan plasentayı çekiştirmeyin. Kendisi gelirse bir gazete ya da havluya sararak, bebekten yukarıda tutun. Göbek kordonunu siz kendiniz kesmeyin. Göbek kordonun önce bağlanması gerekir. Bu yapılmadığında, anne ve bebek kan kaybından dolayı riske girebilir. Yardım gelinceye kadar anne ve bebek rahat bir şekilde bekletilmelidir.
