Normal doğumda dikiş, vajinal doğumda bebeğin daha kolay çıkışını sağlamak için uygulanan cerrahi kesidir. Bu uygulama tıpta epizyotomi olarak tanımlanır. Bu kesiler her doğumda uygulanmamaktadır. Ancak gerekli olduğu hallerde ve usulüne uygun şekilde yapıldığında, çeşitli avantajlar getirecek cerrahi bir uygulamadır.

Doğum sırasında ıkınmalarla bebeğin perineyi zorlamaya başlaması halinde epizyotomi için hazırlıklar yapılır. Önce enjektörle kesilecek olan yer iyice uyuşturulur. Bebeğin başının çıkmasına yakın olduğunda, epizyotomi makasıyla bölgede vajina girişi alt ucundan başlayan ve doktorun uygun gördüğü şekilde ya 45 derecelik açıyla yana doğru uzanan medyolateral tipte ya da direkt olarak anüse doğru inecek medyan tipte bir kesi yapılır. Kesi sırasında cilt ve cilt altı dokusu kesilmektedir. Kesinin ne kadar uzun olacağı anne adayının perinesinin yapısal durumuna, perine kaslarının yapısına ve bebeğin dışarı çıkan kısmının yapısal özelliklerine göre değişir. Kesiden sonra perineyi koruyacak manevralarla bebeğin doğumu gerçekleştirilir. Plasentanın çıkmasından sonra gerektiği takdirde lokal anestezi tekrarlanarak, perinede yapılan kesi usulüne göre kendiliğinden erime özelliğine sahip dikişlerle kapatılır.

Yapılan işlemin amacı bebeğin başının ya da makatının çıkışı sırasında perine bölgesinin aşırı zorlanmadan dolayı gerilmesini ve buna bağlı olarak yırtılmasını engellemek amacıyla uygulanır. Ayrıca perine tabanı kaslarının aşırı gerilmesinin önlenmesiyle, uzun dönemde meydana gelebilecek estetik ve yapısal bozuklukları önleme amacı taşımaktadır.

Daha önceki uygulamalarda her doğumda rutin olarak uygulanan epizyotomi hem ilk doğumda hem de diğerlerinde yapılmaktaydı. Daha sonraki dönemlerde ise ilk doğumlardan sonra uygulanması azalmıştır. Ayrıca ilk doğumda dahil olmak üzere doğumların hiç birisinde uygulamayı yapmayan doktorlarda bulunmaktadır. Fakat anne adayının perinesi dar olanlar, perine kasları aşırı gerilenler, bebeğin başı iri olanlarda epizyotomi uygulaması ileride oluşabilecek estetik bozuklukları önlemesi ve perinenin yırtılmasını önleyecek önemli uygulamadır. Doğumda vakum ve forseps ile müdahale edilmesi durumunda, bebeğin makattan gelmesi durumunda epizyotomi uygulaması mutlaka yapılmalıdır. Ayrıca prematüre doğan bebeklerin hassas olan başlarının zarar görmemesi için epizyotomi yapılması faydalıdır. Bunun dışında doğumun çok hızlı gerçekleşmesi halinde mutlaka epizyotomi uygulanmalıdır.

Özellikle ilk doğumlarda epizyotomi uygulanmazsa, büyük olasılıkla perinede yırtık oluşur. Bu yırtığın büyüklüğü bebeğin başının çıkışında doktorun uyguladığı perine koruma tekniğine, perinenin yapısal özelliğine, annenin yaptığı doğum sayısına, bebeğin baş yapısına göre değişir. Meydana gelen yırtıklar genellikle yüzeysel olur. Fakat bazen perine dokusunun sertliğinden, bebeğin başının fazla büyük olmasından, epizyotominin geç uygulanmasından ya da açılmamasından dolayı anüste dışkılamayı önleyen kas yapısının rektum duvarının yırtılması görülebilir. Bu yüzden epizyotomi yapılmasının gerekli görülmediği hallerde bunun sonuçları iyi hesaplanmalıdır. Yapılan kesinin bir diğer amacı olabildiğince estetiği korumaktır. Perine kasları aşırı gerili olduğunda, eski durumuna dönmesi sorun olmakta ve işlevini yerine getirememektedir.

Doğumda yapılan dikişin iyileşmesi sonrasında, eğer usulüne uygun dikildiyse kesi boyunca ince çizgi şeklinde bir iz kalmaktadır. Oluşan izin derinliği kişisel yapının özelliğine, kullanılan tekniğe ve dikiş sırasında kullanılan dikiş malzemesine göre değişim gösterebilir. Bazı kişilerde iyi bir teknik kullanılmasına rağmen bünyenin aşırı nedbe doku oluşturması nedeniyle iz derin kalabilir. Bazılarında ise uygulama hiç fark edilmeyecek şekilde olabilir.

Uygulanan dikiş sonrası en fazla yakınma ağrı olmasıdır. Ağrı kesicilerin ağrıyı engelleyememesi halinde bölgede hematom yani kan birikimi olabilir. Bu yapılan dikiş sırasında fark edilmemiş bir atardamarın açık kalmasından kaynaklanmaktadır. Burada damardan sızan kan birikim yapmıştır. Tedavisi için bölgenin yeniden açılması ve damarın bağlanması gerekir. Ayrıca yapılan dikişlerin yeniden açılması sıkça görülebilir. Bunun sebebi olarak bölgede enfeksiyon oluşumu ve bunun dikişleri eritmesi ya da zayıflatmasıdır. Enfeksiyon varsa bunun antibiyotik tedavisiyle giderilmesi ve enfekte dokuların çıkarılması gerekir. Şartlar düzeldiğinde bir hafta sonra dikişler yeniden yapılmalıdır. Uygulanan dikişlerde uzun dönemde cinsel ilişki sırasında ağrı oluşabilir. Bunun sebebi kesinin uygun şekilde açılmaması ve uygun şekilde dikilmemesidir. Bu olursa bölgenin yeniden tamir edilmesi gerekir.